Skip to main content

OPTAIN : Zlewnia górnej Zgłowiączki [Polska]

Ostatnia aktualizacja
2025
Podsumowanie
Studium przypadku zlokalizowane jest w północno-środkowej Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim. Powierzchnia zlewni wynosi około 150 km2. Ze względu na gleby bardzo żyzne w zlewni dominują grunty orne (prawie 90%). Główne uprawy to zboża, kukurydza, rzepak, buraki cukrowe, lucerna, warzywa i rośliny zielne. Zwiększa się powierzchnia upraw międzyplonów. Udział upraw nawadnianych jest niewielki. Zlewnia boryka się z rosnącym deficytem wody do produkcji roślinnej oraz wysokimi ładunkami i stężeniami azotanów w wodzie. Problemy te potęgują niskie opady (średnia roczna wynosi 500 mm, czyli najniższa w kraju, 300 mm w okresie wegetacyjnym) oraz rozbudowany system odwadniający (otwarte rowy i płytki podpowierzchniowe), który odprowadza nadmiar wody w okresach mokrych. Projekt OPTAIN wesprze zespół zajmujący się studium przypadku w identyfikowaniu i opracowywaniu skutecznych strategii gospodarowania gruntami oraz drobnych rozwiązań technicznych poprawiających zdolność gleby do infiltracji i zatrzymywania wody, a także jej zdolności do filtrowania, buforowania i przekształcania substancji zanieczyszczających.
Position
Latitude
52.59696
Longitude
18.72744
Biogeographical Region
Continental
Projekt
OPTAIN
ID Kraju
PL_04
Stan realizacji
Modeled
Kontakt
Tymoteusz Bolewski and Wiesława Kasperska-Wołowicz, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy (ITP), Polska; Marek Giełczewski, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Polska

Lokalizacja projektu
Środkowa Polska, województwo kujawsko-pomorskie, powiat radziejowski (przeważająca część)
Drugi poziom hierarchii Klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS 2) 
PL61 - Kujawsko-Pomorskie
Działania projektu Sponge wdrożone w zlewni pilotażowej
Involved Partners
Authority type Authority name Role Comments
Regional / sub-national water authority
Implementation
NGO
Implementation
Others (please specify in column H)
Implementation

Climate

Strefa klimatyczna
cool temperate dry
Annual Averages:
Opady
500
Temperatura
9.2°C ( 1991/12020)
Ewapotranspiracja
620 mm (510 mm in the growing season) - reference evapotranspiration according to Penman-Monteith formula
Odpływ
50 mm

Geography

Spadki
flat (0 - 2%) to gentle (3 - 5%)
Typ gleby
Luvisols
Phaeozem
Poziom wód gruntowych
Depend on the location: from 1.0 to 3.0 m; average 1.5-2.0 m
Roślinność
Arable crops (mostly cereals, maize, sugar beet and vegetables)

Water quality

Jednolite Cześci Wód: Stan ekologiczny
Ogólnie: stan umiarkowany: Pewne odchylenie od warunków naturalnych, ale funkcjonalne. Niektóre jednolite części wód w zlewni pilotażowej są w złym stanie.
Jednolite Cześci Wód: Stan chemiczny
Słaba: Jakość chemiczna wody jest poniżej optymalnej, wykryto pewne zanieczyszczenia.
Podsumowanie informacji o zlewni pilotażowej

Mała nizinna zlewnia rolnicza o ograniczonych zasobach wodnych. Ze względu na intensywne rolnictwo występują problemy z jakością wód powierzchniowych i gruntowych. W modelowaniu zaproponowano potencjalne lokalizacje dla wdrożenia niektórych z działań.

Scale of the project

Skala projektu
Meso
Project scale specification
Skala mezo (modelowanie w skali zlewni); skala mikro (modelowanie w skali pola).
Okres trwałości
unknown

Size of the project

Powierzchnia objęta projektem
ca. 150 km2
Charakterystyka obszaru
obszar wiejski
Powierzchnia zlewni
150
Planowana zmiana typu użytkowania terenu
Land use change type Comment
Podsumowanie etapu planowania i wdrażania

W przypadku projektu OPTAIN będącego projektem badawczym (modelowanie), bez fazy wdrożeniowej – nie dotyczy. Ogólnie: długie i skomplikowane procedury administracyjne niezbędne do uzyskania pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń na budowę; brak akceptacji ze strony właścicieli sąsiednich gruntów. Najbardziej popularne wśród rolników są dotacje bezpośrednie, obszarowe i rolnośrodowiskowe.

Koszt całkowity
Total costs depend on kind of implemented measures, specific location, catchments characteristic, climate and crop rotation. For example, the estimated cost of subsoiling 1 hectare is up to 100 EUR and up to 80 EUR per ha for mulching.
Financing authorities
Authority name Type of funding Financing share Comments
EU-funds: Rural development funds
National funds
Local funds
Private funds

Własność gruntu
Grunty należą głównie do lokalnych rolników indywidualnych. Zlewnia rzeki Złowiaczki znajduje się w centralnej Polsce, na zachód od Warszawy. Zlewnia charakteryzuje się silną obecnością rolnictwa, gdzie 90% gruntów stanowią grunty orne, a tylko 4% lasy.
Zaangażowanie społeczne
Tak
Design consultation activity
Activity stage
Design phase
Policy target
Target purpose
Pollutants Removal
Oher Societal Benefits
Erosion Control
Increase Water Storage
Policy area
Policy area type Policy area focus Name Comments
Element szerszego planu/strategii
0
Typ szerszego planu/strategii
Wider plan type Wider plan focus Name Comments
Wymagane dyrektywy
Requirement directive Specification
Nitrate Directive (NiD) 91/676/EEC
WFD-achievement of good chemical status

Podsumowanie dotyczące monitoringu i konserwacji

In the OPTAIN project model simulations were performed. Regarding agrotechnical measures in the Zgłowiączka river catchment, mulching was included in the modeling and impact of this measure was not tested on the ground.

WFD ecological status obj quantity
Moderate: Some deviation from natural conditions, but functional. Some water bodies in the catchment are in poor/bad status.

Key lessons
Surveys were carried out with stakeholders to better understand barriers and challenges to implementing NWRM in the agricultural sector. Of the 19 informants interviewed, all agreed that policy mechanisms were not adapted to resolving the environmental and water quantity concerns of stakeholders.
Rodzaj czynnika sukcesu Postawa odpowiednich interesariuszy Rola czynnika Sukcesu Uwagi Zalecenia
Success factor type Success factor role Comments Order
Typ bariery Rola bariery Uwagi Zalecenia
Barrier type Barrier role Comments Order
Lacking financing sources
main barrier
Other
main barrier
Other
main barrier
Typ czynnika sprawczego Rola czynnika sprawczego Uwagi Zalecenia
Driver type Driver role Comments Order
Availability of subsidies
main driver
Other
main driver
Podsumowanie dotyczące wyciągniętych wniosków, ryzyka oraz oddziaływania

W projekcie OPTAIN nie dotyczy z uwagi na jedynie badania modelowe – nie dotyczy. Potencjalnie: zwiększenie wiedzy i świadomości na temat problemów związanych z niskimi zasobami wodnymi i jakością wody oraz możliwych do wdrożenia działań w celu poprawy sytuacji w zlewni.

The in-depth description of the case study